مدت مطالعه: 2 دقیقه
جبار باغچه‌بان، آموزگار نوگرا و بنیان‌گذار نخستین کودکستان و نخستین مدرسه ویژه ناشنوایان در ایران، از چهره‌هایی است که نام و راه او همچنان الهام‌بخش فرهنگ، تعلیم و تربیت این سرزمین است. او که در سال ۱۲۶۴ خورشیدی در ایروان به دنیا آمد و سال‌های جوانی‌اش را با سختی و تلاش گذراند، با ورود به ایران در سال ۱۲۹۸ مسیر تازه‌ای را در زندگی خود و در تاریخ آموزش کشور گشود. باغچه‌بان در تبریز کودکستان «باغچه اطفال» را بنیان نهاد و با انتخاب نام خانوادگی «باغچه‌بان» رسماً خود را وقف پرورش نسل کودکان این سرزمین کرد؛ نسلی که او معتقد بود باید با قصه، نمایش، بازی و خلاقیت رشد یابد، نه با شیوه‌های خشک و سنتی.
بزرگ‌ترین جلوه نبوغ و انسان‌دوستی باغچه‌بان، بنیان‌گذاری نخستین مدرسه ناشنوایان و خلق روش‌های ابتکاری برای شکستن دیوار میان دنیای شنوا و نا‌شنوا بود. او با استفاده از «الفبای گویا»، روش‌های شفاهی نو و حتی اختراع ابزارهای کمک‌شنوایی، نشان داد که آموزش، حد و مرز نمی‌شناسد و هر کودک شایسته فرصت برابر برای یادگیری است. باغچه‌بان نه تنها راه تازه‌ای در آموزش پیش‌دبستانی گشود، بلکه با تألیف کتاب‌های کودک، نمایش‌نامه‌نویسی و تربیت نسل جدیدی از مربیان، فرهنگ توجه به کودک و درک دنیای او را در جامعه ایرانی نهادینه ساخت.
دانشگاه هرمزگان امروز با افتخار یاد و نام این معلم فرهیخته را گرامی می‌دارد و بر این باور است که اندیشه، تلاش و روح خستگی‌ناپذیر باغچه‌بان چراغی است برای دانشگاهیان و به‌ویژه فعالان حوزه علوم تربیتی، روانشناسی و مطالعات اجتماعی. میراث او ما را به مسئولیتی مهم فرا می‌خواند: ساختن محیطی که در آن هیچ کودکی به دلیل محدودیت‌های جسمی یا اجتماعی از حق آموزش و رشد محروم نماند. امید است یاد و راه این «باغبان کودکی و سکوت» الهام‌بخش برنامه‌ها، پژوهش‌ها و فعالیت‌های فرهنگی ما در مسیر توانمندسازی نسل امروز باشد.
مصطفی ملائی- دبیر انجمن علمی علوم اجتماعی دانشگاه هرمزگان
پایان خبر
